Kırık nedir nasıl tedavi edilir

Kırık nasıl tedavi edilir, kırık nasıl anlaşılır

Kırık nedir

Kırık, patolojide, aşırı gerilim ya da darbe nedeniyle kemik dokusunun bütünlüğünün bozulması. Bazı özel koşullar kemiğin kırıl­masını kolaylaştırabilir. Çocuklarda kemik­te yeterince kalsiyum birikimi olmadığından kemik güçsüzdür. Yaşlılarda, özellikle ka­dınlarda menopozdan sonra, kemik normal yaşlanma süreci nedeniyle güçsüzleşir. Çe­şitli dokulardan kaynaklanan kanserlerin kemik dokusuna metastaz yapması da kemi­ğin dayanıksızlaşmasına yol açar; böyle durumlarda en küçük gerilimler bile kemi­ğin kırılmasına neden olabilir. Bireyin genel sağlık durumu, beslenme ve kalıtım gibi başka etkenler de kırık oluşması ve iyileşmesinde rol oynar.

Kırık Türleri

Kırığın üzerindeki derinin bütünlüğü bozulmamışsa ve kırık kemik vücut yüzeyin­den dışarı çıkmıyorsa basit ya da kapalı kırık, kemik vücut yüzeyine çıkmışsa bileşik ya da açık kırık olarak adlandırılır. Kemiğin zayıflaşmasına yol açan bir hastalık varsa ve kemik çok küçük bir darbe ile kırılmışsa patolojik kırık söz konusudur. Kemik tü­müyle kırılmadan çatlar ve bükülürse yeşil ağaç kırığı oluşur, bu durum özellikle çocuklarda görülür. Kırılan kemik birkaç parçaya ayrılırsa tam kırık adı verilir. Kırığa neden olan darbe kemiğin kırılan uçlarının birbirine sıkıca yapışmasına neden olabilir; kimi zaman da kemiğin kırık uçları küçük parçalara ayrılır.

Kırık belirtileri nelerdir

Kırıkta en sık görülen belirtiler o bölgede ağrı ve aşırı duyarlılıktır. Birey hareket ettikçe kırık yüzeylerinin birbirine sürtün­düğünü hisseder; kırık olan bölgeyi kullan­ması çok zorlaşmıştır. Ayrıca bu bölgede biçim bozukluğu ve şişme, deride renk değişikliği görülür; kemiğin normal olma­yan hareketler yapabildiği saptanır.

Bütün kırıklarda iyileşme süreci birbirine benzer. Zedelenen kemikte kırık çizgisi çevresinde hızla yeni kemik oluşumu başlar, kırık uçlar birleşir. Yeni doku önceleri yumuşaktır, zamanla kemik sertliği kazanır. Bu dokunun oluşumu sırasında kırık kemik uçları hareket ettirilmemeli, üzerine yük bindirilmemelidir.

Kırık tedavisi nasıl yapılır

Kırığın en önemli komplikasyonları iyileş­menin uzaması, iyileşme sonucunda kalıcı işlev bozukluğunun ortaya çıkması ve işlev yitimidir. Enfeksiyonlar iyileşmenin uzama­sına yol açan nedenlerin başında gelir. Enfeksiyon denetim altına alınmadıkça kı­rık iyileşemeyeceğinden tedavi öncelikle enfeksiyona yönelik olmalıdır. Kemiğin aşı­rı derecede örselendiği, kan dolaşımının bozulduğu ya da kemik hareketlerinin yeterin­ce kısıtlanamadığı durumlarda, kimi zaman da hiçbir neden olmadan iyileşme uzayabi­lir. Kırık bölgesinin temizliğine dikkat edil­meli, dikişle ya da deri nakliyle açık yara kapatılmalı, kırık kemik alçı ile sabitleştirile- rek hareketi yeniden kısıtlanmalıdır. Kemiğin aşın derecede örselenmesi ya da uzun süren enfeksiyon nedeniyle oluşan boşluklar kemik parçaları kullanılarak doldurulabilir. Ke­mik uçlan aynı düzlemde kaynamazsa ya da darbe kemiğin büyük bir bölümünde örse- ienmeye neden olursa kusurlu iyileşme ve biçim bozukluğu ortaya çıkabilir. Kırığın iki ucunun aynı düzlemde birleşmesini sağ­lamak için kemiğin yeniden kırılması gere­kebilir. Çocuklarda kemiğin büyüme mer­kezinin örselenmesi kusurlu birleşmeye ve kalıcı biçim bozukluğuna neden olur.

Kırık tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler

Eklemlerdeki kırıklar, düzgün eklem yüze­yini zedeleyebileceğinden çok ciddi bir so­run olarak ele alınmalıdır. Kırık uçları doğru düzlemde birleşmezse eklem hareketi ağrılı ve sınırlı kalabilir; yaşlılarda bu du­rum sıklıkla eklem iltihabına neden olur. Eklem yüzeylerini düzgün biçimde bir araya getirmek için elle girişim ya da çekme (traksiyon) yeterli olmazsa, ameliyat gere­kir. İşlev yitimine yol açan nedenler arasın­da gereğinden uzun süre hareketsiz kalma, ağır örselenme ve enfeksiyondan sonra nedbe dokusu gelişmesi ile hareketi sağla­yan sinirlerin zedelenmesi sayılabilir.